Энергетика мен технология: Америка компаниялары Қазақстанның мұнай-газ саласын қалай өзгертуде?

Америкалық компаниялар Қазақстандағы мұнай-газ жобаларына белсенді қатысып, елге технологияларды дамытуға және жаңа нарықтарды игеруге көмектесуде. Сарапшылардың айтуынша, бұл ынтымақтастық экономиканы өсіру мен Қазақстанның әлемдік энергетикалық нарықтағы позицияларын нығайтуға мүмкіндік туғызады, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.

Көлденең бұрғылауды, гидравликалық сынуды және мұнай беруді ұлғайту әдістерін енгізу Теңіз және Қарашығанақ сияқты ірі кен орындарының өнімділігін едәуір арттыруға мүмкіндікті туғызды. Бұл технологиялар күрделі қабаттардан шикізат алуға, шығындарды азайтуға және өнеркәсіптік қауіпсіздік деңгейін арттыруға мүмкіндік береді.

Мұнда шикі мұнай туралы емес, терең өңдеу – мұнайхимия, полимерлер, синтетикалық материалдар туралы сөз болып отыр. Міне осы сегменттер шетел нарықтарына сәтті шығуға мүмкіндік береді, — деп атап өтті «Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасының мұнай-газ секторының басқарушы директоры Мұратбек Маханов.

Айта кету керек, Америка нарығына шығу үшін өнімнің сапасы, қауіпсіздігі және экологиялық талаптарына қатаң сәйкестік қажет. Қазақстандық компаниялар сертификаттауға инвестиция салып, өндірістік стандарттарды жақсартып, мамандандырылған өнімдер – полимерлер мен медицина мен энергетикаға арналған техникалық материалдар шығаруы тиіс.

Экологиялық технологиялар ерекше маңызға ие: ілеспе газды ұстау және өңдеу, шығарындыларды азайту және қоршаған ортаға әсерді бақылау. Бұл тәжірибелер Қазақстанға халықаралық стандарттарға сай болып қана қоймай, энергоресурстардың жауапты өндірушісінің имиджін қалыптастыруға мүмкіндік береді, — деп толықтырды сарапшы.

Оның айтуынша, америкалық инвесторлар әдетте Қазақстанды сенімді серіктес ретінде қарастырады. Дегенмен, жаңа инвестициялардың ағымын шектейтін факторлар бар. Олардың қатарында заңнамалық базаны әрі қарай жетілдіру қажеттілігі, әкімшілік кедергілерді азайту, сондай-ақ инвестициялық шарттардың болжамдылығын қамтамасыз ету бар.

Біз әлемдік энергетикалық ауысым тенденцияларына сәйкес келетін бірнеше бағытта айтарлықтай потенциал көріп отырмыз. Ең алдымен, бұл сутегі энергетикасы, көмірқышқыл газын ұстау, сақтау және пайдалану (CCUS) жобалары, сондай-ақ өндіруді цифрландыру және деректерді басқару, — дейді ол.

Экономист Олжас Құдайбергенов Қазақстан мен АҚШ арасындағы қатынастарды тұрақты және конструктивті деп бағалайды.

Теңізшевроил және басқа компаниялар ӨБК мерзімі тоқтатылған жағдайда, ең болмағанда Қазақстан азаматтары алдындағы әлеуметтік жауапкершіліктің декларацияланатын міндеттемесіне сүйене отырып, сол шарттарда бұдан әрі қалуға болмайтынын түсінуі тиіс, — деп атап өтті ол.

Экономист серіктестіктің тәуекелдері қатарында тарифтік кедергілер мен АҚШ-тың климат саясатын бөліп көрсетеді.

Бұрын енгізілген тарифтер экспортқа шамамен 100 млн доллардай әсер етеді және экспортты ұлғайту шектеледі. Сондықтан ірі мәмілелер кезінде тарифтерді төмендету қажет. Сонымен қатар, АҚШ көмірсутектердің бейтараптығын сақтау сияқты Климаттық шаралардан бас тартуды белсенді түрде насихаттауда. Еуропа өз экономикасына орны толмас зиян келтірді және біз бұл жолмен жүрмеуіміз керек. Мұнда АҚШ көмектесе алады, — деп түсіндірді Құдайбергенов.

Сарапшылардың айтуынша, АҚШ-пен энергетика және мұнай-газ саласында ынтымақтастықты әрі қарай дамыту тек инвестиция көлеміне ғана емес, сонымен қатар Қазақстанның инновацияларды енгізу және халықаралық стандарттарға сай болу қабілетіне байланысты болады.

Еске салайық, бұған дейін Руслан Желдібай Қазақстан мен АҚШ-тың ірі компаниялары 11 келісім мен меморандумға қол қойғанын хабарлады.